Herculi,
që prej epokës së antikitetit, është i njohur si një nga figurat më
popullore mitike, i forti i të gjithë njerëzve, më i fortë se shumë
perëndi të tjera, faktori vendimtar në triumfin e zotave të Olimpit për
të fituar betejën e tyre me gjigandët. Ai ishte bir i fundit i
vdekshëm i Zeusit dhe është i vetmi njeri i lindur nga një grua e vdekshme
për t’u bërë zot pas vdekjes së tij!
Herkuli
është një nga heronjtë më të njohur në mitologjinë e lashte antike.
Jeta
e tij nuk ishte e lehtë, ai duroi shumë sprova dhe realizoi detyra shumë të
frikshme pas vrasjes se fëmijëve dhe gruas së vet për shkak të xhelozise së
Herës dhe magjisë krijuar prej saj me qellimin për të parandaluar që Herkuli,
bir i të dashurës së bashkëshortit të saj Zeus të bëhej sundimtar i Mikenës.
Apollo
e kuptoi që krimi i Herkulit nuk ndodhi për faj të tij, pasi veprimet
hakmarrëse të Herës nuk ishin sekret tashmë. Dhe për këtë ai urdhëroi Herkulin
të kryente 12 punë heroike për mbretin mikean Euristeu dhe shpërblimi për
vuajtjet e tij ishte një premtim se ai do të jetonte përgjithmonë në mes të
perëndive në malin Olimp.
Pra
nëpërmjet këtyre punëve ai do të falej dhe do të arrinte pavdekësinë.
Pikërisht
kjo skenë e ringjalljes pas plagosjes së Herkulit në ndeshjen e fundit që ai
kryen për të rrëmbyer Cerberus-in, një qen me tre koka, ai gjendet
nga zanat e malit të cilat e ndihmojnë atë, duke i ofruar gjirin e tyre
jetdhënës e risjellin në jetë të madhin Herkul, legjendari ynë mitologjik, gjendet
tek kjo skenë mbi pasqyrë etruske, si një dokument i rrallë, shkruar pastër në
gjuhën e më të parëve Etërve tanë, në gjuhën e vet pasardhësve bijë të Atit
-Zeus, sepse i tillë ishte dhe vet Herkule …
Në
këtë pasqyrë etruske Herkule është duke pirë gji tek Zana, kjo është
një dhuratë e pavdekësisë, pasi ushqyerja me gji është kryer nga Zana
në prezencën e një hyjnie dhe kjo është padyshim një sqarim i kuptimit të
vërtetë në këtë portret
Kjo
edhe sipas studiuesve italian, të cilët dalin në përfundimin se në këtë
skenë tek kjo pasqyrë etruske, Hercule ngjallet para se të ngjitet në
pavdekësi, por sipas tyre aty ndodhen disa emra perëndish;
Tinia,
Uni, Thalna, Hercules, etj.
Në
fakt nuk rezulton e tillë këto pasqyra flasin shqip dhe aty
nuk shkruhen emra perëndish vini re me kujdes tabelat e mëposhtme, ku
shkrimi duket pastër dhe krejt e pamundur të gjesh shkruar fjalët: “Tinia”, “Uni”
apo “Thalna” … më
thoni ku janë ato???
Por
çfarë shkruhet në të vërtet në këtë mbishkrim etrusk?
Vini
re se në shkrimin ndodhur tek kjo pasqyrë, fjalët ndahen midis tyre pastër me
anën e dy pikave (:) pra kjo jep mundësinë për tu lexuar në mënyre
tepër korrekte dhe pa lënë fije dyshimi se mund të kesh gabuar në ndarjen dhe
leximin e tyre.
Kjo
skenë, është duke treguar momentin kur Herculi pas ngjalljes, niset për në
Olimp, akti i ushqyerjes me gji (që do të thotë një lindje e re (VNIAL), është
një simbol. Në rastin e Herkulit, lindja e tij e re, është një ringjallje. Pra
kjo skenë tregon se si Hercule rikthehet
në
i pavdekshëm, "qiellor" dhe jep “lamtun” duke u nisur drejt Aurorës
(KVANORA) se malit të zotave.
Kjo
është më se e dukshme akoma dhe më e qartë tek portreti që do shihni më poshtë
ku Herkule i shtrëngon dorën personit tjetër, përshëndetet pra dhe sipër tyre
shkruhet pastër shqip fjala më tipike e tradicionale: LAMTV = LAMTU-mirë.
Pikë
së pari më duhet të sqaroj se fjala “ZA”= JETE, JETON, i përket shqipes së
vjetër që prej Zanafillës së saj dhe pikërisht në gegërishte, (Za =
Jetë), (ζωή ). Këtu po sjell dhe një shembull tjetër përsëri duke ju referuar
dialektit Geg, aq shumë pranë gjuhës së vjetër shqipe por dhe më gjerë, nga
fjala “Za” = jetë kemi fjalën tjetër pastër shqip “Za-mer”, (Zë-mer) që do të
thotë vendi nga ku mer “Za” baraz “Jetë” trupi i njeriut dhe gjithë gjallesat,
përmend këtu edhe fjalën “Zemerek”, zemerek-u i orës i cili nëpërmjet kurdisjes
i jep “Jetë” asaj, ora punon bëhet e gjallë ajo lëviz, mer “Za”- Za- mer,
akoma në zonat e veriut fjala “Za” njihet dhe është në përdorim të përditshëm e
cila përdoret zakonisht kur duam të pyesim për dikë nëse ai është gjallë, në
jetë, jeton - Zâ.
Kur ne mbjellim një fidan të ri kujdesemi për të deri sa ajo të “zërë” të vijë në
jetë. Zuri, zani rrënjë.
Në
gjuhën shqipe kemi edhe një fjalë tjetër kaq shumë në përdorim të përditshëm e
cila ka për bazë apo rrënjë fjalën “Za” ajo është, të kam “Xhan” baraz kjo me
“Jeta ime” sot kjo fjalë gjendet e huazuar prej gjuhës shqipe edhe në gjuhën
turke ku mer dhe ka kuptimin të kam “Zëmer”, jo vetëm kaq e jo më kot Herkuli
na shfaqet duke pirë gji prej “Zanave” në këtë pasqyre Etruske, sepse vetë emri
i tyre “Zana” do të thotë “Jete”, jap jetë, sjell në jetë, dhe këtu po përmend
fjalën tjetër pastër shqip rrjedhë e fjalës “Zanë” pra themi
“Zanat/çi” (arti-zan, arti-zanat) të cilët sjellin në jetë e u japin jetë
veprave, dhe arteve të tyre etj.
Pra për të mos e zgjatur më fjala “Zoi” është
fjalë shqipe e jo greke në mos në të kundërtën këto pasqyra do quheshin po
kështu Greke dhe jo Etruske, në se i referohemi gjuhës Latine fjala “Jetë”
baraz “Vita” është shumë larg fjalës; “Zoi” shkruar në këtë pasqyrë. Pas
kësaj lexojmë me kujdes duke patur parasysh që shenja e shigjetës (ᛎ)
vertikale ndodhur në reshtin e dytë është e barabartë me gërmën: “ᛎ
= K” e mbyllur grykore (X) si ch, (kh-ë) dhe gërma:”D”=R, tashmë të
konfirmuara e të mirënjohura qysh më parë nga studiues vendas dhe të
huaj.
Në
tabelën që mban në dorë hyjnia shkruhet pikërisht kështu:
ECA: ZOEN: TPA: IKNAC: HEDCLE: VNIAL: CVANODA: SCE.
I
marim ato me radhë, fjala e parë “ECA” lexohet EKA, për arsyen më të thjeshtë
duke ju referuar vetë emrit të mitit tonë Herkule (HEDCLE) pra gërma
"C" që ndodhet e shkruar aty shqiptohet “K” Herkule. Kjo na jep të
drejtën që edhe fjala e parë e këtij teksti tek kjo pasqyrë etruske i të
njëjtit alfabet – shkruar është fjalë shqipe pasi gërma ‘C” është e
barabartë me gërmën “K” dhe ka kuptimin e fjalës shqipe njërrokshe
(morfema) “Ka”, apo foljes unë kam, ti ke, ai ka – E KA jetën në
vazhdimësi.
Fjala
e tretë në vijim: "TPA: IKNAC" ka kuptimin e fjalës së përbërë
shqipe; “të pa-ikur”, ekzistente ku duket qartë rrënja e saj; ‘ik” plus
parashtesa e saj “pa” baraz; pa-iknas gërma “C’ këtu mban kuptimin e
vetë dhe si gërme fundore e pashoqëruar me zanore, ajo shqiptohet; “S” madje
nëse hulumtojmë dhe e studiojmë këtë fjalë “iknas” do të vëmë re se këtu
ndodhet dhe origjina e fjalës greke “Sinechia = vazhdimësi” sinecia-sineqia (sin+ec,
nis-ik, iknas).
Duke
lënë pas emrin e Herkulit që besoj se nuk ka nevojë për shpjegim, dihet që aty
lexon “Herkule” dhe kjo është e provuar në shumë tekste të tjera, ku gërma “D”
është simbol i buzëve gjendur tek hieroglifet egjiptiane dhe shpjeguar prej
Thotit i cili e barazon atë me gërmën “R”, pra HEDCLE = HERKLE – HERKULI.
Pas
kësaj kalojmë tek fjala pas emrit të tij e cila është fjalë kyçe e gjithë
këtij teksti të shkruar: “VNIAL”
Pra
pa u zgjatur më duhet tu them se Herkuli ashtu si në mitet romake dhe në ato
greke pasi ndeshet me 12 detyrat, bëmat e tij dhe del fitimtar ai rifiton të
drejtën e kthimit në i pavdekshëm dhe ky veprim mendoj se na jepet qartë nga
vetë autori i këtyre pasqyrave nëpermjet skenës ku Herkuli është duke pirë gji
nga zanat e malit, ku ai fiton ringjalljen e vet, dhe pikërisht aty shkruan:
“HEDCLE VNIAL”
“HERKULE
U NGJALL” më duhet tu kujtoj se kjo fjalë magjike: “UNIAL”- UNJALL
përdoret krejt e pandryshuar akoma në ditët e sotme në rrethinat përreth
Shkodrës dhe më gjerë, këtu fjala “u-ngjall” ka kuptimin e fjalës; “u
ringjall”, dhe pa dashur të bëj krahasim midis Herkulit dhe Krishtit por
thjesht si ilustrim po sjell urimin që përdoret në festën e Pashkëve, pra të
gjithë të krishterët urojnë:
“Krishti u ngjall, vërtet u ngjall” dhe
ne nënkuptojmë ringjalljen e tij dhe jo ngjalljen, ashtu si dhe ringjalljen e
Herkulit në këtë mit. Fjala UNJALL- U NGJALL ka për origjinë fjalën “Ngjisje”
“risi” kjo fjalë “UNIAL”, nuk i përgjigjet dhe nuk egziston në asnjë gjuhë
tjetër, po ashtu dhe në atë Latine pra edhe kjo fjalë etruske i përket gjuhës
tonë shqipe.
Ku
shkon Herkuli pas ringjalljes së tij?
Po,
sipas të gjitha gojdhënave dhe shkrimeve thurur për mitin më popullor të
Herkulit ai niset drejt “aurorës”, qiellit kurorës së malit të zotave për të
mos u kthyer kurrë më në tokë ai tashmë është “qiellor i pavdekshëm” dhe kjo
gjendet brenda fjalës “KUANORA” SCE, që do të thotë; “kthim prapa Ske”.
Përmendim disa fjalë që tregojne se fjala “O’RA” njëkohësisht dhe emërtimi i
perëndisë më të lashtë “egjyptiane” “Ra”, tregon lartësi, “A’UROR”, qiellin,
kemi orët e malit, ortek, orikum, orakull, ura, urano, etj shumë të tjera por
ajo që dua të sqaroj këtu është fjala “Anë – anon” anonte nga njëri krah deri
në rrëzim, përtokë, në “Tokën – Anë” po jap një shembull, kur duam të kthejmë
diçka në “ANEN” tjetër pra në të kundërtën, psh. këthehu nga “ANA” e majtë në
‘ANEN” e djadhtë, pra në anën tjetër, kthehe fletën në anën tjetër, këtu
mundem tu sjell një fjalë tjetër e njohur si greke, me kuptim të pastër shqip:
“ana-pulla” që do të thotë kethehu mbrapsht nga udha (ana p’ulla) në anën
tjetër, në drejtim të kundërt të udhës për ku je nisur. (ull-ë – ulise;
udhë – Odhise).
Më
duhet tu kujtoj këtu fjalën “Ankimim” prsh. Kur duam të rikëthejmë të drejtën
në anën tonë këthim prapa të vendimit gjyqësor etj.
E
tashmë i rikthehemi fjalës: “CVANORA” SCE.
“Ku
an ora” “AN/O/RA” SCE do të thotë = PRAPA SKE dhe Herkule do të mbetet i
pavdekshëm i përjetshëm në qiell , në “Orais” dhe “anim”, kthim prapa për në
tokën Anë më ska. Theksoj edhe njëherë se ky tekst në origjinal korrespondon me
gjuhën e vjetër shqipe:
E
KA: ZOIN: TË PA IKNAS: HERKULE: U NIAL: KU ANORA SKE
Në
shqipen e sotme ajo pothuajse mbetet e njëjta e pandryshuar:
E
KA JETEN TË PA IKNAS (të paikur, të pandërprerë, i pavdekshëm) HERKULE U-NGJALL
(uniall) KU AN ORA SKE , ku a’rron = vdekje ske, (kthim prapa në tokësor
më ske).
Mjaft
qartë e bukur vjen figura e dytë ku në skenë kemi përsëri figurën e Herkulit
duke shtrënguar duart me dikë tjetër. Herkuli në këtë pasqyrë është duke
na lënë lamtumirën para se të largohet përgjithmonë drejt malit të zotave në
Olimp tashmë i pavdekshëm. Kjo skenë dhe shkrimi i shkruar në këtë pasqyrë
tregon edhe njëherë se pasqyrat etruske flasin shqip, sipër në figurë shkruhet:
“HEDCLE LAMTV” e kushdo studiues vendas apo i huaj duke u mbështetur
në fjalorin etrusk e pa iu devijuar asaj nuk mundet ta lexojë dot ndryshe
fjalën: “LAMTU“
Baraz
kjo me fjalën më tipike shqiptare “Lamtumirë” e cila përdoret akoma edhe sot në
të sotmen gjuhë letrare shqipe, në rastin kur dikush largohet për një periudhë
kohore të gjatë ose përgjithmonë. Këtu duhet të kemi parasysh se gërma “V”
lexohet dhe ka vlerën e gërmës “U”, pra themi se në gjithë tekstin e mësipërm,
ne të dy pasqyrat Etruske paraqitur më lart mjafton ti lexojmë ato; në mënyrë korrekte, gërmë pas gërme edhe pa i shpjeguar ato fjalë për fjalë, nuk kemi bërë
asgjë tjetër por i kemi lexuar e kuptuar ato në gjuhën shqipe, ashtu si vetë
autori kaq bukur i ka drejtshkruar, nuk mundesh ti shmangesh dot të vërtetës, aty
gërmëzohet, shkruhet e lexohet shqip dhe vetëm shqip.
Mili Butka @ Gjuha Shqipe#Aleksandër Hasanas#
===============================================
Për kureshtaret më poshtë gjenden të shkruara 12 detyrat që ju ngarkuan Herkulit si dhe fitoren e pavdekësise së tij.
1 – Luani i Nemeas. Në fillim Apollo e dërgoi Herkulin në kodrat e Nemeas për të vrarë një luan që terrorizonte njerëzit e rajonit. Herkuli e mbyti atë në shpellë.
2 – Gjarpri i Lernas. Më pas, Herkuli udhëtoi në qytetin e Lernas për të vrarë Hidrën me 9 koka, një lloj gjarpri helmues që jetonte nën ujë.
3 – Derri në malin Erymanthus. Herkuli përdori një rrjetë gjigande për të kapur derrin e egër që hante njerëz në malin Erymanthus.
4 – Drenusha e Artë. Më pas Herkuli nisi misionin për kapjen e kafshës së shenjtë të perëndeshës Diana, një drenushë të artë.
5 – Plehrat e Augeas. Detyra e pestë e Herkulit ishte të pastronte të gjitha plehrat nga stallat e mëdha të mbretit Augeas.
6 – Zogjtë stimfalianë. Misioni i radhës ishte udhëtimi në qytetin Stimfalian dhe të largonte kopenë e madhe të zogjve mishngrënës.
7 – Demi i Kretës. Herkuli shkoi në Kretë për të kapur një dem të inatosur që kishte sulmuan gruan e mbretit në atë ishull.
8 – Kuajt e Diomedës. Detyra e tetë e tij ishte kapja e 4 kuajve të mbretit trakian Diomeda.
9 – Rripi i Hipolitës. Detyra e 9 ishte e komplikuar: vjedhja e një rripi të blinduar që i përkiste mbretëreshës së amazonës Hipolite.
10 – Bagëtia e Gerion. Herkuli u dërgua në Afrikë për të vjedhur bagëtinë e monstrës me 6 këmbë Geruon. Hera bëri çdo gjë për ta parandaluar por nuk arriti.
11 – Mollët e Hesperidit. Në misionin e 11, Herkuli u dërgua për të vjedhur dhuratën e martesës që Zeus ii kishte bërë Herës: një grup mollësh të arta.
12 – Cerberus. Për sfidën e tij të fundit, Herkuli udhëtoi në Hades për të rrëmbyer Cerberus-in, një qen me tre koka.
Pavdekësia
Pas përmbushjesh me sukses të të gjithë misioneve pavarësisht përpjekjeve për ta ndalur, Herkuli arriti të fitojë pavdekësinë. Ai arriti të shpëtojë edhe princeshën e Trojës, të luftojë për kontrollin e malit Olimpus. Sipas legjendave, ai e shpenzoi pjesën tjetër të jetës me Zotat.
Shënim teksti për 12 detyrat e Herkulit janë marë nga: http://www.tiranaobserver.
No comments:
Post a Comment