GJENEALOGJIA E BUTKAJVE

GJENEALOGJIA E BUTKAJVE (Sipas kujtimeve të Hysen Butkës)

Sipas shënimeve që bën Lumo Skendo (Mid’hat Frashëri) në librin “Jetshkrimi i Naimit”, thotë: “Kur erdhën në Frashër stërgjyshërit e Naimit më 1650, gjetën si shtëpi të parë Aliçkas të Frashërit, paraardhësit e Sali Butkës

I pari që erdhi nga fisi Aliçkas të Frashërit në Butkë qe gjyshi i Saliut, Elmas Zaimi. Ky gjysh i Saliut solli me vetë vëllain e tij Orhanin dhe dy kushërinjtë Belulin dhe Hasanin

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

FISI I ELMAZ ZAIMIT ose I SALI BUTKËS

Nga Orhani nuk pati asnjë trashëgimtar
Nga Elmazi lindën: Fetahu dhe Abdullahu
Nga Fetahu lindën: Saliu, Selmani, Myftari dhe Rizaj, i cili vdiq i ri
Nga Vëllai i Fetahut, Abdullahu, lindën: Qazimi, dhe Musai

Nga Saliu lindën: Iljazi, Qenami, Ganiu, Muharremi, Safeti dhe Xhaferi.
Nga Selmani lindën: Fetahu, Qemali, dhe Seloja, i cili vdiq i ri udhëve të Vlorës
Nga Myftari lindën: Rizai dhe Skënderi, i cili, edhe ai, vdiq udhëve të Vlorës
Nga Qazimi linden: Hyseni, Hajdari, Abdullahu dhe Aliu; dy të fundit vdiqën në Vlorë
Nga Musai lindi Shefqeti

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

FISI I DY VËLLEZËRVE BELUL DHE HASAN BUTKA
(Ose fisi - HASANAS - i sotëm)

KUJTOJMË: I pari që erdhi nga fisi Aliçkas të Frashërit në Butkë qe gjyshi i Saliut, Elmas Zaimi. Ky gjysh i Saliut solli me vetë vëllain e tij Orhanin dhe dy kushërinjtë Belulin dhe Hasanin

Për Hasanin, Hysen Butka në kujtimet e tij shkruan shkruan shumë shkurt: “Nga fisi i Hasanit, disa vjet më parë jetonin Qerimi, Fetiu, Tefiku dhe Fehimi, por nga të parët tanë dimë më shumë se kaq:
Hasani dhe Beluli ishin vëllëzër, fëmijë të Aliut.
Hasani pati tre fëmijë: Ahmetin, Sejfullanë dhe Demirin.
Ahmeti la Fetiiun, Qerimin dhe Eminenë
Sejfullahu (Selfoja) la një djalë, Tefikun
dhe Demiri vetëm një djalë, Fehimin.

Nga Qerimi lindën: Veliu, Irfani, Qaniu, Ferideja, Fuati dhe Gaziu
Nga Fetiu lindën Ahmeti, Aliu, Arzikoja, Fatmira, Emineja, Shazija, Hania 
Nga Tefiku lindën Hajrullai 1924, Sejfulla, Haxhiu, Sulejmani dhe Iqmetja (Kimetja)
Nga Fehimi lindën Demiri dhe Drita
Shënim. Ky fis janë HASANASIT e sotëm në BUTKË të cilët rrjedhin nga ALI ÇOKU

Nga Beluli erdhi vetëm Zeneli, i cili la Ibrahimin dhe Pashon
Pashoja nuk la trashëgimtarë
Ibrahimi la Saminë, Petritin dhe Xhaferin.
Xhaferi nuk la pasardhës.
"Zeneli, djali i Belulit, kish kohë më parë që shkonte poshtë e lart Çamëri e Kolonjë. Ai merrej me vllehët, të cilët i nxirrte Çamëria për në malet e Kolonjës. Për atë guxim u thirr n'ato anë Zenel Butka. BUTKA NGA AI DËGJOHET PËR TË PARËN HERË.

"Më vonë, si u rrit Qazimi, shkonte me Zenelin në Çamëri. Pasi vdiq Zeneli, i mbeti Qazimit ajo punë, të cilit iu hap emrri shumë. Sa vinte po mbusheshin malet e Kolonjës me gjë të gjallë. Malet, në fillim, shiteshin me bulmet (gjalpë e djathë) se s'kishte tregtarë (baxhoxhinjë), që të blinin e ta punonin qumështin. Por më vonë, në periudhën e Qazimit dolën tregtarë që blinin qumështin dhe ashtu zunë e shiteshin mallet me të holla. Dikush mund të thotë pse ata vllehë vallë s'mund të vinin vetë poshtë e lartë? Shpjegim: Sepse në ato kohëra çdo anë kishte hajdutë e të arratisur që vrisnin e rripnin njerëzinë. Qazimi mori një nam aq sa dhe të tjerët thsoshin: JEMI TË BUTKËS”, pasi kështu u shpëtonin rjepjeve dhe plaçkitjeve.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

NDËRKOHË NË FISIN E SALI BUTKËS...

"Sali Butka, sipas thënies së tij, lindi në Butkë të Kolonjës më 1852. Kur ish i vogël nuk pati fatin të vazhdonte shkollën, vetëm kur ishte 12-13 vjeç mësoi alfabetin grek nga i ati. Babai i Saliut ishte bujk dhe s’kishte kohë të mësonte, andaj Saliu u mundua vetë e duke pyetur shokët e zgjeroi mësimin dhe filloi të shkruante greqisht, dhe mësoi ta shkruante bukur. Në fillim shkruante vetëm emra, më vonë filloi të shkruante fjalë dhe këngë trimërie. Gjatë kohës që mësoi të shkruante greqisht, kuptoi një gjë me rëndësi që shkronjat greke nuk ishin të afta për të shkruar gjuhën shqipe"

“Saliu mbeti si zot shtëpie. Miq kishte shumë dhe kohë pas kohe po i shtoheshin e sidomos ata të çështjes patrotike. Nga ana tjetër Selmani, Musai e të tjerët si edhe punëtorët e tyre zhvilluan një bujqësi të shquar. Mbasi puna e kësaj shtëpie po shkonte mbarë, miqt’ i kishin zili e armiqtë nakar! Njëri nga armiqtë më të njohur të kësaj shtëpie, të cilit iu bë halë në sy, që Dajlan bej Qafëzezi. Ai bashkë me njerëzit e tij vuri tërë fuqinë që të atë shtëpi me çdo mënyrë si me të arrestuar, me shpifje pranë qeverisë tturke e të tjera. Për ato arsye, Butjakt ishin të detyruar të gjendeshin gjithnjë të armatosur".

"Kur shkonin, për shembull, për të punuar tokën, nisnin më parë me pendët djemt e paguar, të cilët shkonin në vendin e punës; ndërsa Selmani, Musai, Myftari, niprit e tjerë e miqtë e tyre shkonin një nga një brigjeve ose kodrave derisa arrinin në vendin e caktuar të punës. Kur fillonin punën, njërin prej tyre, do ta linin në një kodër të ruante ata që punonin. Këto tregime e kanë burimin te vetë Sali Butka dhe ata të cilëte kanë bashkëjetuar…”

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

FISI I HASANASVE
(Sipas studiuesit Alfred Frasheri)

Një nga të parët e Aliçkasve për të cilin dihet diçka është Hasan Alicka, i cili duhet të ketë jetuar rreth dhjetëvjeçarëve të fundshekullit të XIII në Frashër. 

Thuhet se ishte pasardhës i një familje të madhe me shumë djem, vendas në Frashër prej shumë vitesh përpara. Ka qenë shumë trim dhe me djemtë e tij dhe me farefisin e tij shpesh herë ngrinte krye kundër autoriteteve osmane pushtuese, sepse, siç thuhet, nuk pranonte të dërgonte djemtë në ushtri dhe nuk paguante taksa. 

Në kazanë e Frashërit ishte mjaft i njohur dhe me autoritet të madh aq sa populli thoshte: “Ku pyet Hasan Aliçka për halldupin!” ose “Qyqe moj qyqe, si këndon e s’ke frikë nga Hasan Aliçka”. 

Për qëndresën dhe zullumet që bënte kundër Turqisë, Hasani u dënua me vdekje. Sulltani lëshoi dhe një ferman për vdekjen e tij.

VJERSHA DHE BEJTE QË KËNDOHESHIN NË FRASHËR NGA PASARDHES TË HASANIT TE PARË

Për të satirizuar me fodullëkun e Vilakëve dhe Sulejmanbellinjve që ishin të ardhur në Frashër shumë kohë pas Çokllarëve:

Sulemanbellinj e Vilakë

Thonë se jemi oxhakë

Por ata janë varfanjakë

Të rritur në Stanimakë

Kanë lëruar deri më dje

Për të mburrur forcën e Çokllarëve në ahengje e pije dhe për të mos përfillur fenë:

Ku di çoku ç’të bën Bajrami

Ku di çoku ç’të bën Kurbani

Merr gjysmën e hedh në furë

Gjysmën tjetër e ble verë

Të pihesh të bëhesh burrë

Të kesh nder ndër të tjerë

Për të satirizuar ndonjë gjest vjedhjeje bagëtish:

Viçi i Panollarëve

Në kusi të Çokllarëve

- Unë të thashë more viç

Ndër Çokllarë mos gjezdis,

- Ti më the dhe unë dëgjova

Më genjëu Çalua me kashtë,

Fërc e fërc më nxori jashtë

(Çalua ishte xhaxhai i Ymerit, çalonte nga një këmbë)

Për të portretizuar fisin e Laçenjve, që thoshin se ishin nikoqirë të mirë dhe një prej fisit të tyre ishte shumë i madh nga trupi

Ky Laçi, ky bark derri

Për të ngrënë ngordhi si qeni

Mbaj mend gjithashtu një strofë të një bejteje që këndonte Ymer Çoku për Ali Pashë Tepelenën, të cilën, siç thoshte, e kishte dëgjuar nga gyshi dhe i ati. Kur Ali Pasha u nis për të shkuar në Manastir, Frashëri në krye të Dangëllisë nuk i lejoi ushtritë e vezirit të Janinës të kalonin nëpërmjet krahinës së tyre nga ku e kishin rrugën më të shkurtër, por i detyruan të ngjiteshin lumit të Vjosës, të ktheheshin nga Leskoviku, mbrapa Gramozit të dilnin në Devoll, ku rrethuan Bozhigradin dhe prej andej të mëbrrinin në Manastir e më tutje (këtë fakt të fundit e përmend edhe Pukvili)

Ali Pashë Tepelena

Seç lufton ndër bedena

Po këtej bedena s’ka

Është vendi fukara

Me hanxhar e me dogra

Shpjegim: Fisi i Hasanit ishte i madh për këtë arsye i thërrisnin "Cokollarë", sepse në turqisht fjala "çoko" do të thotë "shumë".
(Pra: Aliçoko ~ Aliçka).

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx   Vijon … … …………..

Nga Vepror Hasani.