NGA PROCESVERBALI I DEPONIMEVE TE DIVERSANTIT SEIT BYLIKBASHIT ( SPIUN ANGLEZ)

PJESË NGA PROCESVERBALI I DEPONIMEVE TE DIVERSANTIT

 SEIT BYLIKBASHIT ( SPIUN ANGLEZ)

Seit Bylykbashi: Në mesnatën e 15 nëntorit zbarkova me varkë në pyllin e Divjakës

Në arkivat e Ministrisë së Punëve të Jashtme. Deponimet e diversantëve të viteve ' 50 “Ishim katër persona që u nisëm atë natë nga brigjet e Italisë, ku drejtori anglez na pajisi me hartën e Shqipërisë, 10 copë trakte të Komitetit ‘ Shqipëria e Lirë’ Veprimtaria e emigracionit reaksionar shqiptar", të cilat kryesisht përmbajnë dokumente të viteve ' 50, kur në Shqipërinë komuniste të asaj kohe ishte intensifikuar puna e Perëndimit, e cila në bashkëveprim me komitetin " Shqipëria e Lirë" synonte rrëzimin e pushtetit komunist të Enver Hoxhës. 

Shumë ngjarje dhe dëshmi janë thënë për atë periudhë aksionesh të heronjve antikomunistë, të cilat edhe janë besuar, edhe nuk janë besuar plotësisht për vetë faktin se për të thënë të vërtetën, është kërkuar më shumë se rrëfim. Më së shumti historitë dhe ngjarjet e njerëzve që kanë dhënë kontribut personal për përmbysjen e regjimit komunist në Shqipëri, aq sa kanë rënë në krye të këtij misioni, në shumë raste kanë tingëlluar si të stisura dhe si legjenda. 

Pikërisht për këtë arsye redaksia e gazetës sonë po përqendrohet në dosjet e këtij arkivi, ku flitet për gjyqet dhe deklarimet e atyre, që në gjuhën e kohës quheshin diversantë. Në zbardhjen e këtyre dosjeve, ne po u qëndrojmë besnikë dokumenteve të njëpasnjëshme të kësaj dosjeje, që do të anonçojmë përditë. 

Gjuha e dialektike dhe terminologjia e të shkruarit në dokumentin e arkivuar zbardhet me rigorozitet absolutisht të plotë. Në numrin e sotëm zbardhet dokumenti që bën fjalë për procesverbalin e deponimeve të Seit Bylykbashit, ardhur në Shqipëri nëpërmjet detit, i nisur prej brigjeve të Italisë në 15 nëntor të vitit 1949. 

Pse Seit Bylykbashi është akuzuar si bashkëpunëtor i zbulimeve sekrete angleze? 

Çfarë ka deponuar ai në procesin e zhurmshëm të ngritur për të dhe grupin që bashkëpunonte? Cila ishte historia e shkollës së zbulimit që kishin ndërtuar anglezët në interes të luftës së ftohtë për përmbysjen e komunizmit shqiptar? Cila është historia e jetës dhe përgatitjes së Seit Bylykbashit që prej përgatitjes deri në zbarkim në bregdetin e Divjakës në Lushnjë prej nga përfundoi në grackën e Sigurimit komunist, si pasojë e organizimit të Radiolojës " Bredhi i Gjelbër"? 

Këto dhe shumë hollësi tepër interesante në shërbim të historisë së luftës së ftohtë për rrëzimin e komunizmit mësohen pikërisht në shkrimin e mëposhtëm, referuar fjalës ekzakte të mbajtur nga vetë i pandehuri Bylykbashi para trupit gjykues të procesit të tij. Ajo që marrim përsipër të reduktojmë në këtë lloj zbardhjeje dokumenti historik është ndërhyrja për korrigjime sporadike të gabimeve ortografike, kjo gjithmonë në rastet kur nuk ndryshon kuptimi. 

PJESË TË NXJERRA NGA PROCESVERBALI I DEPONIMEVE TE DIVERSANTIT SEIT BYLIKBASHIT

 ( SPIUN ANGLEZ) I ARDHUR ME 15 NËNTOR 1949 NË VENDIN TONË NGA ITALIA, 

ME ANË TË NJË BARKE ZBRITUR NË BREGDETIN SHQIPTAR NË PISHAT E DIVJAKËS.

Aty në kamp u hapën disa kurse për gjuhë anglisht, këpucëbërës e të tjera.

Pas mbarimit të kursit, ne të katërt në mesnatë arritëm me makinë në anë të detit pranë Barit. Atje gjetëm tre vetë. Njëri prej këtyre mori makinën dhe iku, ndërsa ne të katërt, unë Hasani dhe ata të dy që gjetëm aty, hipëm në një barkë që gjetëm aty dhe erdhëm të nesërmen mbrëma në breg të detit shqiptar me pisha, në Divjakë, që quhej Fobishell.

Pyetje: Kush i organizoi shqiptarët e arratisur? Përgjigje: Italianët, anglezët, amerikanët, për t'i rikthyer në Shqipëri për të luftuar, duke i ndihmuar anglezët dhe amerikanët. Anglezët dhe amerikanët formuan Komitetin " Shqipëria e Lirë" për të organizuar kundra Shqipërisë. Drejtimin e këtij komiteti e kishin anglezët e amerikanët.

Në kamp kam ndenjtur gati 8 muaj.

Pastaj na thërritën në Drejtori mua, Mustafa Toshën dhe Shahin Çosen.

Në Drejtori gjetëm Fobishek dhe Robot.

Fobishek na tha se ju do të sh-koni me këtë civilin, i cili kishte vetëm pseudonimin Hasen, ishte një anglez, ai më tha se ne kemi marrë emrat tuaj në Romë te njëri i quajtur Halil Maçi, i cili kishte lidhje me anglezët.

Pastaj na çuan në një vend në veri- perëndim të Barit, ku gjetëm dhe ushtarët anglezë.

Kjo ishte një shtëpi. Këtu Hasani na tha se ju do të mësoni radion se së shpejti do të niseni për në Shqipëri dhe do të punoni për veten tuaj. Do të na jepni ne informata, Hasani na tha se unë kam qenë në Shqipëri në Dukat, në Shkodër, etj., dhe kam marrë angazhime të punoj për llogari të spiunazhëve anglezë dhe amerikanë. 

Si instruktor kemi pasur vetëm Hasanin, të gjithë neve të Barit jemi lidhur me spiunazhin e huaj me anglezë- amerikanë, mbasi na thirrën që të vinim në Drejtori, atje gjetëm nëndrejtorin Fobicekun dhe një anglez e një sekretar. Na pyetën kush di shkrim dhe këndim, nga ne Mustafa Dushati dinte më mirë, pastaj unë, një që nuk dinte e la, në kurs na mësonte shifra, p. sh numri 13 çfarë shkronje është, numri 7 çfarë shkronje është etj. 

Këtu do të qëndronim më shumë, por erdhi urdhri të niseshim se erdhi dimri dhe na dhanë urdhër se duhet të shkonim në Shqipëri, Abazi, Xhemal Brahimi, Turhan Aliko, Petrit Butka, Mustafa Doke, Pëllumb Feriku, Vehip Smokthina, ndërsa Ago Dautin e hoqën më vonë, por nuk dihet se ku e shpunë.

Pyetje: Nga Malta a kanë ardhur grupe të tjera në Shqipëri? Përgjigje: Kanë ardhur në vitin 1949 dhe 1950.

Në vitin 1949 janë 7 grupe: Grupi i parë përbëhej nga: Hysen Lepenica, Sami Lepenica, Zagoll Gjormi dhe Safet Abazi

https://milibutka.blogspot.al

=========================================================================