Emrat e fshatrave Pustec (Liqenas) kthim në origjinë ato flasin përsëri shqip.

Emrat e fshatrave Pustec (Liqenas) kthim në origjinë ato flasin përsëri shqip.

KORCE 

Ndryshojnë emrat nga shqip në gjuhën maqedonase 7 emrat e fshatrave të komunës:

Pustec në Korcë.

Nga Liqenas,  në Pustec. 

Zaroshkë  në  Zrnosko,

Lajthizë në Leska,

Diellasi në Shulin,

Gollomboçi në Glloboçeni,

Kallamasi në Tuminec,

Gorica e Madhe në Gorna Gorica

Gorica e Vogël në Dolna Gorica

Pustec (maqedonas: Пустец, Pustets), i njohur zyrtarisht si Liqenas nga 1973 deri në vitin 2013,  është i vendosur në bregun jugperëndimor të liqenit të Prespës dhe është fshati më i afërt në ishullin e Maligradit. Ajo ulet në një lartësi prej 861 metra nga maja e Malit të Thatë (2,825 ft) mbi nivelin e detit. Në verilindje, përgjatë liqenit, qëndron fashati Šulin, (Diellasi) ndërsa në juglindje është fshati i Leska.

Fshati më i parë përmendur në dokumentet rreth shekullit të 14-të. Është fshati “Cerie” Emrat e fshatrave të tjerë janë gjetur në dokumente rreth 2 shekuj më vonë, aty nga shekulli i 16-të.

Anketa e "La Macédoine et sa Popullsia Chrétienne" Dimitar Mishev (D. Brankov) nga 1905 tregojnë se banorët e fshatit Pustec ishin në gjirin e Eksarkatit bullgar [4]

Gjuhëtari francez André Mazon në studimin e tij mbi folklorin sllav në Shqipëri nga 1936 vuri në dukje Pustec si një fshat bullgar në rajonin e Prespës Mala. [5]

Pra nga këto të dhëna ndoshta jam gabim por duket sikur kemi të bëjmë me një popullsi bullgare dhe jo maqedonase

Gjithësesi ata sot quhen pakicë popullsi maqedonase.

Pustec (Пустец) ju rikthye emri fshatit Liqenas, por çdo të thotë ky emër – emërtim në gjuhën sllave dhe në gjuhën tonë shqipe?

Пустец (Pustec) në gjuhën sllavo-maqedonase duke i larguar mbaresën; ц /c,  ajo na jep:

Maqed. Пусте/ц = bosh (e pa mbushur e pabanuar)

Serb. Пусте/ц = mbeturina. (të pista) 

 Ukr. Пусте/ц = Asgjë – bosh.

Ndërsa në gjuhën shqipe emërtimi: “Pustec” mer kuptimin e duhur,  që prej vështrimit të parë; Pus/tec = pus i thatë, [tec, tek, pur/tek, thek, thek bukën] ashtu si vet emri i Malit të Thatë aty pranë. 

Nga ky masiv malor nuk buron asnjë lumë apo prrua që të ketë ujë, gjatë gjithë vitit. 

Por jo vetëm kaq: Maja më e lartë e këtij mali është; "Pllaja e Pusit"  pra maja e tij është, majë pusi në lartësi 2287m mbi nivelin e detit

Në fjalorin e gjuhës shqipe kemi: POSHTË ndajf. Në lartësi të vogël nga toka ose nga një sipërfaqe tjetër në drejtim pingul; më ulët se diçka tjetër ose se zakonisht;U var poshtë shpatit. Mori poshtë rrëpirës. Poshtë e më poshtë, Ra poshtë. Bëri poshtë zbriti, etj..

POSTE f.

1     Lëkurë berri me lesh të paqethur, e larë dhe e tharë, që përdoret si shtroje; postiqe. Poste delesh. Shtruan postet. U ulën në poste.

Këtu më duhet të përmend edhe emrin e barit në përdorim për uljen e temperaturave ky bar quhet; “supost’”

POSTAF m.

Lug i madh prej trungut të një druri ose prej guri, që vihet poshtë çezmës për të mbledhur ujë që të pijë bagëtia; govata e çezmës a e pusit që shërben zakonisht për të larë rroba; lugare. Postaf guri (druri). Postafi i kroit (i pusit). Pinin ujë në postaf. Lajnë në postaf.

Ky është Pusteci emri i ri i fshatit Liqenas, i cili sigurisht që do i drejtohej serish gjuhës shqipe baraz; Pus i Thatë, ose poshtë në Pus –pustec.

Tek gjuha shqipe në fjalorin e saj pasuror ende gjejmë:

PUS m.

1.   Gropë e thellë dhe e ngushtë, me trajtë të rrumbullakët, me faqe të pingultë dhe zakonisht të veshur me gurë etj.

5. përd. mb. Shumë i thellë; shumë i errët, shumë i zi, shumë i nxirë (edhe fig.). Errësirë pus. Nata ishte pus. Qielli ishte pus. U bë pus koha (qielli, nata) etj.

Në maqedonisht fjala shqipe; poshtë = nadolu (надолу)

Në kurorën e këtij mali ndodhet fshati; Goricë,

Njohur dhe keqmësuar tashmë si emërtime sllavo-bullgare, ashtu ndoshta nga padija, mosnjohja apo injorimi i përhershëm i shqipes, gjuhës më të vjetër lindur mbi Dhe, mbi këtë Tokë, e para gjuhë mbirë mbi rrënjën e gjuhëve indoeuropiane.

Në gjithë gjuhët sllave “Guri” quhet “камен” dhe këtu shumë qartë del se vendbanimet quajtur “Kamenicë” burojnë prej aty, por Jo “Goricë”

Ajo është shqipe nga më të lashtat madje sepse kemi të bëjmë me emrin e “Gurit” dhe prej aty kemi; Gur, gurore, gurishtë, goricë e fortë si guri.

GURIÇKË f.

Gur i vogël; guralec. Gjuajnë (luajnë) me guriçka.

GURISHTË f.

1.     Vend a tokë me shumë gurë zakonisht të vegjël. Gurishtë e zhveshur (e thatë).
U punuan (prodhojnë) edhe gurishtat.
2. Përd. mb. sipas kuptimit të emrit.

KORET m.

Veshje grash prej pëlhure leshi, me pala e në ngjyrë të kuqe e të zezë, që mbahet nga mesi e poshtë në anën e prapme të trupit.

KORIÇKË f.

1.     Kore e vogël buke; krodhë.
2. Dregëz që zë plaga. Plaga zuri koriçkë. Heq koriçkën. I ra koriçka.

Së fundi më e bukura tek gjuha shqipe gjejmë një fjalë e cila gati në të gjitha gjuhët europiane mungon ajo është:

GORRE f.

1.     Gropë e gërryer aga uji; gomën, greminë, humnerë. Ra në një gorre.
2. Rrëke e madhe e vogël. Kaloi (kapërceu) gorrenë.

Në rrëzë të këtij mali madhështor ndodhen gjithashtu një sërë fshatrash si, Tushemisht, Alarup, Bletas, Pod/gorie, Korritë, Gurbardhë, Zvezdë, Shën Gjergj, Burimas, etj.
Vetëm emri "Zvezdë" qëndron aty sllave që do të thotë; 'yll -shkëlqim' por dhe kjo me origjinë të lashtë "semite" A-Zbez/t"... dhe pod/gorie-këmb'guri.

Nga maja e Malit të Thatë në kohë të kthjellët duket maja e malit të Gramozit, me lartësi 2523m. që është në një distancë në vijë të drejtë prej 65 km larg.

Secila prej nëntë fshatra në këtë komunë ka një shkollë fillore. Gorna Gorice ka një shkollë 8-vjeçare, ndërsa Pustec ka edhe një shkollë 8-vjeçare dhe një shkollë të mesme. 

Ishte një Baladë e të madhit Lasgush Poradeci të cilën do e lexoni më poshtë e më krijoj mundësinë të shkruaja për këto fshatra “maqedonase” banuar me njerëz kaq puntorë dhe mikpritësa, ju faleminderit!

Mili Butka@Gjuha shqipe

#Aleksander Hasanas#

Pllaja e Pusit is a mountain peak located in south-eastern Albania. Pllaja e Pusit is 2,288 m (7,507 ft) high being the highest peak of Mali i Thatë. Pllaja e Pusit is not only the highest peak of Mali i Thatë but also the highest peak of the mountains separating Lake Ohrid and Lake Prespa. To the north - west of Pllaja e Pusit is Lake Ohrid and to the east of this peak is Lake Prespa. One of the largest settlements found near the peak is Liqenas.

Reference

This page is based on a Wikipedia article written by contributors (read/edit).
Text is available under the CC BY-SA 4.0 license; additional terms may apply.
Images, videos and audio are available under their respective licenses.

LASGUSH PORADECI

Baladë 

I  

Fryn veriu në Mal të Thatë,       

Thotë vasha lele ngriva.

Duro vashë, të durojmë 

Si duron mali dëborën.

Në të shtënça, moj, në dorë, 

Do të ngroh si top dëborë. 

              

II

Fryn një erë e shkundërmuar,

Thotë vasha çeli molla.

Çeli vashë, le të çelë,

Si çel malli mu në zemër.

Në ma dhënç, moj beln'e hollë,

Do ta thyej si mënjollë,

Do të shtrydh posi një mollë.

         

III

Vjen e bën një vap'e rëndë,

Thotë vasha bubu plasa.

Duro vashë, të durojmë,

Si duron kallir' і pjekur.

Në më ardhç,o moj, në hije,

Do t'і puth për dhemshurie,

Do t'і skuq t'і ndez qirie,

Do t'і nxi t'і bëj mavie,

Ato buzë gjak-qershie.

IV

Zun' e shkojnë dallëndyshet,

Thotë vasha po venitem.

Venitu, vashë, venitu,

Siç venitet zemra ime.

Në të marça moj, përherë,

Do të shtroj të parën herë,

Do të ngroh të dytën herë

Do të puth të tretën herë

Buzë e gushë e gjinë e mjerë

Dh'atë shtatin që mban erë

Posi luleja në verë

Gjersa gjumi të më zerë,

Të më zerë e të më flerë

Syr' і urtë si mëshqerrë.

V

Vate dimri, vate vera, 

Vate vjeshta përngahera.

Trim, më more-edhe më shtrove,

Trim, më ngrove-e më pushtove,

Trim, më puthe-e më mbarove,

Trim, o trim, seç trimërove.

VI

Atje lart në Mal' të Thatë,

Zoti – Krisht bëke një kishë.

N’atë kishë ç’paske brënda:

Qënka trimi edhe vasha:

Trimi, ç’paske dhëndëruar,

Vasha ç’paske nusëruar,

Zotin ç’paskan lavdëruar,

Jetën ç’paskan trashëguar,

Shpirtin ç’paskan shënjtëruar.