Theodoros Pangalos: Shqiptarët e Athinës dhe kontributi i tyre për rilindje kombëtare. Οι Αρβανίτες της Αττικής και η συμβολή τους στην εθνική παλιγγενεσία, Του Θεοδωρου Παγκαλου

25 Οκτωβρίου 2016

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Εθν.Μακαρίου & Φαληρέως 2

ΕΛΛΑΔΑ 24.03.2007

GREQI 2007/03/24

Οι Αρβανίτες της Αττικής και η συμβολή τους στην εθνική παλιγγενεσία

Του Θεοδωρου Παγκαλου

Shqiptarët e Athinës dhe kontributi i tyre për rilindje kombëtare

Theodoros Pangalos                        

Pak para Revolucionit, në 1815, në Athinë jetonin 7000 të krishterët dhe 3000 myslimanë në Pouqueville.  Nga 7000 të krishterët shqiptarë 4000 ishin të ardhur nga të gjitha fshatrat e Atikës. Ato u zhvendosën në mes Plaka dhe Makrigianni.

Në 1821, ditën e dytë të Pashkëve, turqit në Athinë arrestuan 12 pleqtë athinasit si pengje për shkak se dyshoheshin të rebeluar. Vendimi i tyre fillestar ishte për të vrarë të gjithë të krishterët, por opozitën e Halil Efendiut, v (dmth gjyqtar),

Më 25 prill 1821, sipas Dionisi Sourmeli, luftëtar dhe dëshmitar okular mbledhur në Menidi (Acharnes) 1200 krishterëve. Ata erdhën nga Chassia (gara) me krerët e veglat e studimit Mbretëria e Mitros nga Menidi udhëhequr nga Reader Kiourkatioti nga Mesogjia të udhëhequr nga John Davari dhe Athinës udhëhequr komunën Anthony.

Çlirimi i Athinës

Nën udhëheqjen e rebelëve nga Mbretëria e studimit hyrën në Athinë për ta liruar. Ende sot sot jashtë te bashkia e qytetit të Garës  mund të shihni statujën e tij ku duken fshatarët, duke treguar rrugën e borxhit dhe krenari.

Në shtator të vitit 1821 shtatëdhjetë trima luftëtarë nga Chassia udhëhequr nga Mitros dhe Anastasiou Lekka luftuan kundër 500  turqve (këmbësorët dhe riders) të udhëhequr nga Omer Vryoni. Në këtë betejë ai rrezikon edhe jetën e Pashait të tmershëm . 

Ετσι πήρε την απόφαση και εγκατέλειψε την Αθήνα λέγοντας «αν 70 άνθρωποι με ενίκησαν και με έκαμαν να κινδυνεύσω την ζωήν μου, τι θέλει γίνει, αν συσσωματωθώσιν εις 1.000».

Kryeqyteti i mëvonshëm i shtetit grek lëshuar nga shqiptarët e Atikës, një garë luftarake e të krishterëve ortodoksë me zakonet e veta, kulturën e vet, gjuhën e vet. Një garë që nuk i uli turqit nuk lidhi paqe me ta.  Ata mësuar të jetojnë me thikë në dhëmbë për të mbrojtur nderin dhe jetën -dhe kjo ishte seria-prioritet nga ana e pushtuesve turq, të cilët nuk e njohin ligjin dhe nuk kishin Besë.

Shqiptarët e tjerë në Attica i quajtën ata "Dorians të helenizmit modern", të tjerët konsideruar prej tyre si epiriot dhe shqiptarë e tjerë të cilët kishin banuar Atikën rreth shekullit të 10 - 11-të, ishin ata që e ngritën armët kundër besimit dhe xhamive për luftën e madhe për besimin dhe atdheun - e përmend në mënyrë të veçantë Kolokotroni fjalimi i famshëm i Pnyx.

Besnik ndaj idesë së madhe greke, të etur për liri, shqiptarët e Atikës si të gjitha vendet e greke, luajtën një rol kryesor në këtë Revolucion, ishin ata në brezin e madh të grekëve të cilët ndryshuan përgjithmonë historinë e kombit tonë duke ofruar atë të helenizmit, shtetësia e pavarur, pas katër shekujsh.

Historia e familjes:

“Unë nuk jam historian kështu që unë mund të shpreh një perspektivë të informuar historike. Por unë jam Arvanitis dhe e di historinë e familjes sime, si shumica e shqiptarëve në Atikë. Le të mos harrojmë se ndryshe nga Athina, rajoni Atticës është shqiptare e dominuar-dhe në shumë raste vazhdon të kryesojnë -fshatrat rrënjët e të cilëve shkojnë larg prapa dhe aty familjet e njohin njëri-tjetrin mire”.

Në anën e babait tim, Studimi Giannakis (Chatzimeletis) kishin vlerën më të lartë që do të gjenden në anën e tretë. Karaiskaki si toger. Për të gjithë të shqetësuar për të kërkuar do të mësojnë shumë histori nga të gjitha fshatrat arvanishtes për kapitenët lokale dhe sakrificen që luftuan për lirinë e vendit tonë.

C. Vlachogiannis

Antologjia e saj historike e shpëton një histori e shkurtër, ku C. Vlachogiannis në një takim i Dhomës me gjakra të ndezur, një militant i vjetër i '21 drejtuar episodin starring arvanitasen për të ndaluar grindje. Dhe u ndal.

Arvanitase ishte gjuha që folën: Kountouriotis, Kryeministri i Greqisë, Bouboulina, e Botsaris Souliot dhe shumë të tjerë. Ajo ishte gjuha që ata njohin dhe që e flisnin edhe Karaiskakis, e Androutsos dhe shumë luftëtarë të tjerë të Revolucionit.

Në Azinë e Vogël në fushatën e 1919-1922 shqiptarët-Liosiotes luftuan me Bayrak un e tyre.  Vetëm kur ne e dimë se ne e kuptojmë se vështrimi i errët për Arvanitasit e Atticas përshkruar nga Titus Athanasiadis në "Fëmijët e Niobe." Në përmendoret e fshatrave tona listën e të rënve (vdekur) 1922 është më i madh se në të gjitha fshatrat e tjera në Greqi në raport me popullsinë tonë.

Prania e konsiderueshme

Shqiptarët sigurisht që nuk kanë një prani të rëndësishme vetëm në librin e madh të të vdekurve nderuar të kombit tonë. Po aq prani e konsiderueshme janë letra, shkencat dhe në strukturat e shtetit të ri, veçanërisht të lartë të rangut postimet ushtarake dhe politike.

25 marsi është dita e ringjalljes së gjinisë tonë. Ajo është dita që kombi grek ka fituar përsëri një shtet të vetin të pavarur. 

Siç përshkruhet në "Babiloninë" e Bizantit, ky komb grek nuk fliste të njëjtën gjuhë, e nuk kishin të njëjtat zakone, por kishin të njëjtin besim, të njëjtën ndjenjë që është një komunitet i veçantë, me të njëjtin koncept që ka vet identiteti mbi dhe mbi dallimet e komuniteteve të ndryshme individuale gjuhësore dhe kulturore të cilët së bashku formuar.

Por shumica e të gjithë këtij kombi është kërkuar të jetë një, komb i vetëm dhe i pandashëm me ekzistencën e vet politike dhe sovranitet. Dhe ky status politik dhe sovraniteti është i bazuar në historinë, gjuhën dhe veçanërisht në gjakun e heronjve që sakrifikuan në luftërat për liri e pavarësi tonë.

Mili Butka://kanunitv.blogspot.al/2016/10/
_______________________________________________________________________

Në origjinal lexoni këtu:

25 Οκτωβρίου 2016

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Εθν.Μακαρίου & Φαληρέως 2

ΕΛΛΑΔΑ 24.03.2007

Οι Αρβανίτες της Αττικής και η συμβολή τους στην εθνική παλιγγενεσία

Του Θεοδωρου Παγκαλου

Λίγο πριν από την Επανάσταση, στα 1815, στην Αθήνα κατοικούσαν 7 χιλιάδες χριστιανοί και 3 χιλιάδες μουσουλμάνοι σύμφωνα με τον Pouqueville. Από τους 7 χιλιάδες χριστιανούς οι 4 χιλιάδες ήταν αρβανίτες και προέρχονταν από όλα τα χωριά της Αττικής. Είχαν εγκατασταθεί μεταξύ Πλάκας και Μακρυγιάννη.

Το 1821, δεύτερη μέρα του Πάσχα, οι Τούρκοι της Αθήνας συνέλαβαν 12 Αθηναίους προκρίτους ως ομήρους επειδή υποψιάζονταν ότι οι ραγιάδες θα επαναστατούσαν. Η αρχική τους απόφαση ήταν να σφάξουν όλους τους χριστιανούς αλλά η εναντίωση του Χαλήλ Εφέντη, κατή (δηλαδή δικαστή), το απέτρεψε.

Στις 25 Απριλίου 1821, σύμφωνα με τον Διονύσιο Σουρμελή, αγωνιστή και αυτόπτη μάρτυρα, συγκεντρώθηκαν στο Μενίδι (Αχαρνές) 1.200 χριστιανοί. Προέρχονταν από τη Χασιά (Φυλή) με αρχηγούς τον Μελέτη Βασιλείου και τον Μήτρο Σκευά, από το Μενίδι με αρχηγό τον Αναγνώστη Κιουρκατιώτη, από τα Μεσόγεια με αρχηγό τον Ιωάννη Δάβαρη και από την Αθήνα με αρχηγό τον Δήμο Αντωνίου.

Απελευθέρωσαν την Αθήνα

Υπό την ηγεσία του Μελέτη Βασιλείου οι επαναστάτες μπήκαν στην Αθήνα και την ελευθέρωσαν. Σήμερα έξω από το δημαρχείο της Φυλής μπορεί κάποιος να δει το άγαλμά του να ατενίζει ακόμα τους συγχωριανούς του, δείχνοντας τον δρόμο του χρέους και της περηφάνιας.

Τον Σεπτέμβριο του 1821 εβδομήντα παληκάρια από τη Χασιά υπό την ηγεσία του Μήτρου Σκευά και του Αναστασίου Λέκκα πολέμησαν εναντίον 500 Τούρκων (πεζών και ιππέων) υπό την ηγεσία του Ομέρ Βρυώνη. Σ' αυτήν τη μάχη κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του ο τρομερός πασάς. Ετσι πήρε την απόφαση και εγκατέλειψε την Αθήνα λέγοντας «αν 70 άνθρωποι με ενίκησαν και με έκαμαν να κινδυνεύσω την ζωήν μου, τι θέλει γίνει, αν συσσωματωθώσιν εις 1.000».

Η μετέπειτα πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους απελευθερώθηκε από τους Αρβανίτες της Αττικής, μια πολεμική φυλή ορθόδοξων χριστιανών με τα δικά της ήθη και έθιμα, τον δικό της πολιτισμό, τη δική της γλώσσα. Μια φυλή που ποτέ δεν προσκύνησε τους Τούρκους και ποτέ δεν έκανε ειρήνη μαζί τους. Εμαθαν να ζουν με το μαχαίρι στα δόντια για να υπερασπίζουν την τιμή και τη ζωή τους -και αυτή ήταν η σειρά προτεραιότητας- από τους Τούρκους κατακτητές που δεν γνώριζαν νόμο και δεν είχαν μπέσα.

Οι Αρβανίτες της Αττικής που άλλοι τους αποκαλούν «δωριείς του σύγχρονου ελληνισμού», άλλοι τους θεωρούν Ηπειρώτες και άλλοι Αλβανούς που εποίκησαν την Αττική τον 10ο-11ο αι. μ.Χ., ήταν εκείνοι που σήκωσαν τα όπλα τα ιερά για τον μεγάλο αγώνα υπέρ πίστεως και πατρίδας - τα αναφέρω με τη σειρά που τα αναφέρει ο Κολοκοτρώνης στον περίφημο λόγο του της Πνύκας.

Πιστοί στη μεγάλη ελληνική ιδέα, διψασμένοι για ελευθερία, οι Αρβανίτες της Αττικής όπως και όλων των ελληνικών χωρών, πρωταγωνίστησαν στην Επανάσταση, ανήκαν και εκείνοι στη μεγάλη γενιά των Ελλήνων που άλλαξαν για πάντα την ιστορία του έθνους μας προσφέροντας στον Ελληνισμό, έπειτα από 4 αιώνες, ανεξάρτητη κρατική υπόσταση.

Ιστορία των οικογενειών

Δεν είμαι ιστορικός για να μπορώ να εκφέρω τεκμηριωμένη ιστορικά άποψη. Είμαι όμως Αρβανίτης και γνωρίζω την ιστορία της δικής μου οικογένειας, όπως και οι περισσότεροι Αρβανίτες της Αττικής. Ας μην ξεχνούν οι αναγνώστες ότι σε αντίθεση με την Αθήνα, η περιφέρεια Αττικής κυριαρχούνταν ώς πρόσφατα -και σε πολλές περιπτώσεις συνεχίζει να κυριαρχείται- από χωριά που οι ρίζες τους πάνε πολύ πίσω και εκεί οι οικογένειες γνωρίζονται καλά μεταξύ τους.

Από την πλευρά του πατέρα μου, ο Γιαννάκης Μελέτης (Χατζημελέτης) είχε την ύψιστη τιμή να βρεθεί στο πλευρό του Γ. Καραϊσκάκη ως υπαρχηγός του. Για όποιον κάνει τον κόπο να ρωτήσει θα μάθει πολλές ιστορίες από όλα τα αρβανίτικα χωριά για τους τοπικούς καπετάνιους και τα παλικάρια που πολέμησαν για την ελευθερία της πατρίδας μας.

Ο Γ. Βλαχογιάννης στην ιστορική του ανθολογία διασώζει μια μικρή διήγηση όπου σε συνεδρίαση της Βουλής, όταν τα αίματα είχαν ανάψει, ένας παλιός αγωνιστής του '21 απευθύνθηκε στους πρωταγωνιστές του επεισοδίου στα αρβανίτικα για να σταματήσει η διχόνοια. Και σταμάτησε.

Τα αρβανίτικα ήταν η γλώσσα που μιλούσε ο Κουντουριώτης, πρωθυπουργός της Ελλάδας, η Μπουμπουλίνα, ο Μπότσαρης, οι Σουλιώτες και πολλοί άλλοι. Ηταν η γλώσσα που ήξερε και καταλάβαινε ο Καραϊσκάκης, ο Αντρούτσος και πολλοί άλλοι αγωνιστές της Επανάστασης.

Στη μικρασιατική εκστρατεία του 1919-1922 οι Λιοσιώτες Αρβανίτες πολεμούσαν με δικό τους μπαϊράκι. Δεν υποχώρησαν ούτε βήμα, έπεσαν μέχρι τον τελευταίο. Μόνο όταν το ξέρουμε αυτό καταλαβαίνουμε εκείνο το σκοτεινό βλέμμα των Αρβανιτών της Αττικής που περιγράφει ο Τίτος Αθανασιάδης στα «Παιδιά της Νιόβης». Στα ηρώα των χωριών μας ο κατάλογος των νεκρών του 1922 είναι μεγαλύτερος από όλα τα άλλα χωριά της Ελλάδας σε σχέση με τον πληθυσμό μας.

Σημαντική παρουσία

Οι Αρβανίτες βέβαια δεν έχουν σημαντική παρουσία μόνο στο μεγάλο βιβλίο των τιμημένων νεκρών του έθνους μας. Εξίσου σημαντική παρουσία έχουν στα γράμματα, τις επιστήμες και στις δομές του νέου κράτους, ιδιαίτερα καταλαμβάνοντας υψηλά στρατιωτικά και πολιτικά αξιώματα.

Η 25η Μαρτίου είναι η ημέρα ανάστασης του γένους μας. Είναι η ημέρα που το ελληνικό έθνος απέκτησε ξανά ένα δικό του ανεξάρτητο κράτος. Οπως περιγράφει και στη «Βαβυλωνία» του ο Βυζάντιος, αυτό το ελληνικό έθνος δεν μιλούσε την ίδια γλώσσα, δεν είχε τα ίδια έθιμα, αλλά είχε την ίδια πίστη, την ίδια αίσθηση ότι αποτελεί μια ξεχωριστή κοινότητα, την ίδια αντίληψη ότι έχει τη δική του ταυτότητα πέρα και πάνω από τις διαφορές και τις πολυποίκιλες επιμέρους γλωσσικές και πολιτισμικές κοινότητες που το συναποτελούσαν. Αλλά περισσότερο απ' όλα αυτό το έθνος ήθελε να είναι ένα, ενιαίο και αδιαίρετο, έθνος με δική του πολιτική υπόσταση και κυριαρχία. Και αυτή η πολιτική υπόσταση και κυριαρχία είναι θεμελιωμένη στην ιστορία, στη γλώσσα και κυρίως στο αίμα των ηρώων που θυσιάστηκαν στους αγώνες για την Ελευθερία και την Ανεξαρτησία μας.