Etimologji mbi fjalën; Mi, Mic, (Mikró) Burimi i fjalës; i imët -micak, etj.
Gjuha shqipe e deklaruar si degë e veçantë (latine) sigurisht që Po, por me një ndryshim fare të ‹‹imët, të vockël›› sepse kjo gjuhë nuk është degë por trung, trungu i familjes se gjithë gjuhëve indoeuropiane të lindura mbi rrënjën “boshtore” të gjuhës më të parë krijuar mbi pikën “iks” gjuhës njerëzore gjuhë e Yllit më të madh gjuhë e tij hyjnore.
Fjala njërrokëshe e gjuhës shqipe; “Mi” ka kuptimin e një sendi, objekti, trup,materie e lëngët apo e ngurtë por edhe imazh-vizion, me parametra apo përmasa të vogla ato, deri në masa të padukshme; “Mikroskopike”
Janë të shumta të panumërta fjalët me kuptimin; “Mi – i imët, imcak” i vogël, i pa rritur, “i mitur“, i sapo mbirë, i sapo dalë (MI–Të) mbi të, i sapo shfaqur nga “Teri” nga errësira “Mitra” e tokës–mëmë apo e mëmës–njeri.
Fjalori i gjuhës sonë shqipe thotë: LA/starët e rinjë, që dalin, mbi trungun–mëmë sipër La, mbitë (mi të) quhen :
– MITË I f.
Janë të shumta të panumërta fjalët me kuptimin; “Mi – i imët, imcak” i vogël, i pa rritur, “i mitur“, i sapo mbirë, i sapo dalë (MI–Të) mbi të, i sapo shfaqur nga “Teri” nga errësira “Mitra” e tokës–mëmë apo e mëmës–njeri.
Fjalori i gjuhës sonë shqipe thotë: LA/starët e rinjë, që dalin, mbi trungun–mëmë sipër La, mbitë (mi të) quhen :
– MITË I f.
Bisk i ri që del rreth trungut të një druri të prerë; lastar.
Bisk i vogël i të lashtave ose i bimëve të tjera, që ka mbetur i pazhvilluar, mitër. Mitat e misrit, patates, domates, piperkave etj.
Ashtu fiks siç quhen të vegjlit; Fi/mi/ Fëmi, pasardhësi njeri, i joti, i yti, Timi, i imi – çili/mi, pra këta filiza të rrinjë quhen po ashtu të vegjël të sapo “çelur-çilimi”, të sapo dalë “mi – të” të mitur
MITUR mb.
Që është i vogël, që është ende fëmijë ose fare i ri; drejt. që nuk ka arritur moshën madhore, që nuk është bërë ende zot i vetes dhe i përgjegjshëm për veprimet e tij
Me fjalën “Mi” në gjuhën shqipe quhet Miu, gjitar “i vogël” brejtës e sigurisht; i errët – Mi (Mit, Mister) e kuptohet quhet ashtu sepse është i vogël – “Mi” ashtu si “Miza” insekt i vogël me krahë (kandërr fluturuese) me krahë të zhvilluar mirë dhe një palë të tjerë më të vegjël, dhe që njihet si bartëse e sëmundjeve ngjitëse, por jo vetëm, në gjuhën shqipe me fjalën miza, nënkuptojmë edhe rastet kur trupi na rrëqethet nga një emocion i fuqishëm apo edha nga trembja e menjëhershme na mbushet trupi si me miza; M’u bë trupi (koka, krahu, këmba) miza-miza, ndiej të shpuara të lehta, të dendura, e të shumta, ashtu siç ndodh edhe nga mpirja e këtyre pjesëve të trupit tonë.
Bisk i vogël i të lashtave ose i bimëve të tjera, që ka mbetur i pazhvilluar, mitër. Mitat e misrit, patates, domates, piperkave etj.
Ashtu fiks siç quhen të vegjlit; Fi/mi/ Fëmi, pasardhësi njeri, i joti, i yti, Timi, i imi – çili/mi, pra këta filiza të rrinjë quhen po ashtu të vegjël të sapo “çelur-çilimi”, të sapo dalë “mi – të” të mitur
MITUR mb.
Që është i vogël, që është ende fëmijë ose fare i ri; drejt. që nuk ka arritur moshën madhore, që nuk është bërë ende zot i vetes dhe i përgjegjshëm për veprimet e tij
Me fjalën “Mi” në gjuhën shqipe quhet Miu, gjitar “i vogël” brejtës e sigurisht; i errët – Mi (Mit, Mister) e kuptohet quhet ashtu sepse është i vogël – “Mi” ashtu si “Miza” insekt i vogël me krahë (kandërr fluturuese) me krahë të zhvilluar mirë dhe një palë të tjerë më të vegjël, dhe që njihet si bartëse e sëmundjeve ngjitëse, por jo vetëm, në gjuhën shqipe me fjalën miza, nënkuptojmë edhe rastet kur trupi na rrëqethet nga një emocion i fuqishëm apo edha nga trembja e menjëhershme na mbushet trupi si me miza; M’u bë trupi (koka, krahu, këmba) miza-miza, ndiej të shpuara të lehta, të dendura, e të shumta, ashtu siç ndodh edhe nga mpirja e këtyre pjesëve të trupit tonë.
Dhe tashmë shikojmë një shembull të dialektit Geg, një e folme kjo shumë më pranë më të parës shqipe, në këtë dialekt kemi:
MIC m.
1. përk. Fëmijë i vogël. Mici i babit!
2. përd. mb. I vogël nga shtati. Kalë mic.
Në këtë dialekt edhe macja quhet po kështu “Micë” e vogël, ndërsa në zologji kemi:
MICAK m. zool.
Cinxami. Zuri një micak. CINXAMI m.
Një zog ky shumë i vogël, i ngjashëm me trumcakun, që ka ngjyrë të murrme dhe që rri nëpër ferra shkurre, e jo me kot quhet; Cin/xami.
MIC m.
1. përk. Fëmijë i vogël. Mici i babit!
2. përd. mb. I vogël nga shtati. Kalë mic.
Në këtë dialekt edhe macja quhet po kështu “Micë” e vogël, ndërsa në zologji kemi:
MICAK m. zool.
Cinxami. Zuri një micak. CINXAMI m.
Një zog ky shumë i vogël, i ngjashëm me trumcakun, që ka ngjyrë të murrme dhe që rri nëpër ferra shkurre, e jo me kot quhet; Cin/xami.
Pra fjala “Mi – Mic” e pastër shqiptare sjell në jetë shumë fjalë të tjera në gjuhën shqipe dhe sigurisht në shumë gjuhë të tjera vlen të përmend këtu fjalën ‹‹greke›› Mic/ro, mikros = i vogël, e njëjtë edhe me fjalët; “Mitra” apo “Mitera” që do të thotë “e vogël-Tokë-mëmë” duke ju kujtuar se toka quhet; e Errët, e Terrët, e Tëra-e gjitha, e Thatë –Tera-trok – bashkësi-tok’ = Tokë.
MITËR I f. anat.
MITËR I f. anat.
Organ i gruas dhe i femrës së gjitarëve, në trajtë të dardhës, (sigurisht i terrët, s/teril) ku zihet e zhvillohet pjella; An = Mitër = Tokë.
Zhvillim semantik të pandërprerë gjen kjo fjalë-rrënjë; “Mi” shembujt janë të pambarimtë, konkretë, kokëforta e të pakundërshtueshëm, në gjuhën greke shifra më e vogël – zeroja quhet; “Midhen = 0” ashtu si “Midhja” – butak i vogël në trajtën e bajames kokërr i mbrojtur prej guaskës dykapakëshe në ngjyrë të errët gjithashtu “Midhe-Midhje” ky emërtim me të njëjtin kuptim i/e vogël i sapo dalë (Mi të, mbi të) “mbi–Dhe” “Mi dhe” (mbi nivelin zero) Mi/dhe <> Dhe mi-dhemje-vemje -VEMIZË f. zool. Vemje.
VEMJE f. zool.
Zhvillim semantik të pandërprerë gjen kjo fjalë-rrënjë; “Mi” shembujt janë të pambarimtë, konkretë, kokëforta e të pakundërshtueshëm, në gjuhën greke shifra më e vogël – zeroja quhet; “Midhen = 0” ashtu si “Midhja” – butak i vogël në trajtën e bajames kokërr i mbrojtur prej guaskës dykapakëshe në ngjyrë të errët gjithashtu “Midhe-Midhje” ky emërtim me të njëjtin kuptim i/e vogël i sapo dalë (Mi të, mbi të) “mbi–Dhe” “Mi dhe” (mbi nivelin zero) Mi/dhe <> Dhe mi-dhemje-vemje -VEMIZË f. zool. Vemje.
VEMJE f. zool.
Larva e disa kandrrave, që ka trajtën e një krimbi me disa unaza; larva leshtore e disa fluturave, që dëmton pemët e barishtet; dhemizë. Vemja e kumbullës (e rrushit, e pjeshkës, e agrumeve), etj.
“Misër” kjo fjalë e njohur ndoshta si turke, shpjegon dhe qartëson edhe njëherë fjalën shqipe; i vogël Mi, mic misrok, apo kokra të vogla “Mi” të vendosura në rradhë, me sërë ➾“Misër”
E bukur gjuha shqipe e pakapshme ajo, me fjalën “vegjëli” nënkuptojmë:
VEGJËLI f.
përmb. Shtresat e gjera e të varfra të popullit punonjës, njerëzit e thjeshtë e të varfër kundrejt të pasurve e shfrytëzuesve; masa (në vendet me rend shfrytëzues) …etj.
E sërish në gjuhën ‹‹turke›› gjejmë fjalën “Milet = vegjëli–popull – të shumtët” – shumicë “mizëri”, (i mier) – i mjerë (mizerje).
“Misër” kjo fjalë e njohur ndoshta si turke, shpjegon dhe qartëson edhe njëherë fjalën shqipe; i vogël Mi, mic misrok, apo kokra të vogla “Mi” të vendosura në rradhë, me sërë ➾“Misër”
E bukur gjuha shqipe e pakapshme ajo, me fjalën “vegjëli” nënkuptojmë:
VEGJËLI f.
përmb. Shtresat e gjera e të varfra të popullit punonjës, njerëzit e thjeshtë e të varfër kundrejt të pasurve e shfrytëzuesve; masa (në vendet me rend shfrytëzues) …etj.
E sërish në gjuhën ‹‹turke›› gjejmë fjalën “Milet = vegjëli–popull – të shumtët” – shumicë “mizëri”, (i mier) – i mjerë (mizerje).
Këlyshi, i vogli i lepurit quhet “Milak” (Mi/la-k) pa harruar këtu fjalën ndërnacinale “mili/meter” apo në gjuhën shqipe “milingonë” të cilat tregojnë dicka tepër të vogël, të imët, imcak.
I/e imët quhen kokrrizat shumë të vogla në trajtën e një pluhuri të hollë (push), (pah), mi/ell, sheqer i imët, rërë e hollë e imët, shi, dëborë e himët-Qimton, “krundet” quhen po ashtu “Hima” (hime gruri misri etj)
Mishi i grirë hollë-hollë “imët” quhet Kimë, gjella e përgatitur me mish të grirë “imët” quhet “kima” makarona me kima etj.
Theksoj këtu në gjuhën shqipe fijet e holla të flokut quhen “Qime”, ashtu siç gjejmë tek gegërishtja fjalën; “Mih” punoj tokën, rrë/mih, gërmoj; Kali mihtedheun.
Së fundi, në gjuhën greke; “Miut” i thonë “Pontíki” dhe “centimetrit” po ashtu “pond” një pond dy pond etj, ashtu si popujt “ezmer trupvegjël –“Pondi”, banorë pranë Detit të Zi” ndërsa në shqip kemi; Ca nga të një Qintës, Cantim (mi të ca) cantimetër, centimetër (Cent)
Në rast se fjalën shqipe “Mi” duke e lexuar në anagramë por edhe duke zvendësuar si të barazvlefshme shkronjën; M = P aty do të gjeni qindra fjalë të tjera shqipe të pastërta si; mic <> cim, cimbidh, cimbidha, apo mic, pic-pikë, picërrak e shumë fjalë të tjera që në brendësi të tyrë ruajnë kuptimin i vogël “Mi” minor, milor, miner, mineral, mis –
I/e imët quhen kokrrizat shumë të vogla në trajtën e një pluhuri të hollë (push), (pah), mi/ell, sheqer i imët, rërë e hollë e imët, shi, dëborë e himët-Qimton, “krundet” quhen po ashtu “Hima” (hime gruri misri etj)Mishi i grirë hollë-hollë “imët” quhet Kimë, gjella e përgatitur me mish të grirë “imët” quhet “kima” makarona me kima etj.
Theksoj këtu në gjuhën shqipe fijet e holla të flokut quhen “Qime”, ashtu siç gjejmë tek gegërishtja fjalën; “Mih” punoj tokën, rrë/mih, gërmoj; Kali mihtedheun.
Së fundi, në gjuhën greke; “Miut” i thonë “Pontíki” dhe “centimetrit” po ashtu “pond” një pond dy pond etj, ashtu si popujt “ezmer trupvegjël –“Pondi”, banorë pranë Detit të Zi” ndërsa në shqip kemi; Ca nga të një Qintës, Cantim (mi të ca) cantimetër, centimetër (Cent)
Në rast se fjalën shqipe “Mi” duke e lexuar në anagramë por edhe duke zvendësuar si të barazvlefshme shkronjën; M = P aty do të gjeni qindra fjalë të tjera shqipe të pastërta si; mic <> cim, cimbidh, cimbidha, apo mic, pic-pikë, picërrak e shumë fjalë të tjera që në brendësi të tyrë ruajnë kuptimin i vogël “Mi” minor, milor, miner, mineral, mis –
MIS m. Pjesë e trupit, gjymtyrë. Miset e trupit. Etj.
GjuhaShqipe@MiliButka
#Aleksander Hasanas#
Korçe, 9-5-2016
Korçe, 9-5-2016
No comments:
Post a Comment