Mali Pindit, përmendur nga Eskili dhe pas kësaj Pindar, Sofokli, Herodoti, Tukididi, Ksenofoni, Theopompus, Aristoteli, Hekataeus Avderhite, Callimachus, Theocritus, Vergilios, Straboni, Ovid, Plini, Psefdorfefs, Ptolemeut Comments Theotokon, dhe Stephanos Byzantios me emrin Pindos përcaktojnë malet nga të cilat burojnë lumenjtë Pinios dhe Achelos, dhe se është kuvendi i maleve Lakmos dhe Athamanika.

Poetët klasik besonin në kulmin më të lartë të zonës malore të vendit, Straboni me emrin "Pindos" emëron të gjithë vargun malor, domethënë të gjitha komplekset malore që ne sot e quajmë Pindos dhe ata e kanë identifikuar veten në pikën shumë të lartë të malit ***Vioon, "Bounti-um", tani në të njëjtën kohë sot të ashtuquajturit "Smolikas" .

Strabo madje përmend se në kohët shumë të lashta këto male ishin quajtur "Boi" i Smolikas (Samola'ska) dhe nga disa majat e tjera shumë të larta të Pindos kjo është përkufizuar në Pindos nga Strabo deri më tani është kompleksi malor i Malësisë epirote që fillon në veri me vijën e Voras, (Boras), Virtus, Gramoz, Volyon - (Bolyon) (Smolikas), Tymphi, (Tejmbi) Papingon, Çamantis dhe përfundon në jug me linjën e Iselin (Giona) dhe Parnassus.

 

14 majat e saj më të larta, me një lartësi prej më shumë se 2.000 metra janë:

1. Vojon (Bojon) ἢ Smolikas (2.637),


2. "Vera" (2.524),


3. Gramoz (2.523),


4. Izelon Giona (2.510)


5. Tymphi (2.497),


6. Āathanikas Āri (2.469),


7. Parnas (2.457).


8. Vardousia (Bardhusia) (2.437),


9. Tymfristos (2.315),


10. Lakmos (2.295),


11. Oiti (2.152),


12. Vernon (2.128),


13. Shporta (2.111).


14. Vermion (2.052),

Prej totalit të fragmenteve të 20 poetëve dhe shkrimtarëve të përmendur më lart, duket se emri Pindos fillimisht në kohë më të lashta është quajtur "Booi" "Vioon" [(- Mbi on; mbi Qell)].

Shohim gjuhën shqipe çfarë kuptimi ka kjo fjalë, dhe gjejmë:
BOJ-ALLI II mb. bised.
Që ka shtat të lartë e të hedhur, shtathedhur. Djalë (burrë) bojalli. Vajzë (grua) bojalleshë.

Në teritorin e Shqipërisë ka maja malesh të larta të cilat ende thëriten, quhen maja ose "Bregu i Bojës" një e tillë gjendet në vargmalin, Gramoz "vijim; Vioon" i maleve Pindi, mbi fshatin Butkë, rrethit Kolonjë. Eshtë pikërisht fjala shqipe: Boi = i lartë, hedh shtat; bojon = vijon, nga ku kemi emrin e sotëm të "malit - Kolonë" në Kolonjë; Gramoz (Grami = vijë - vijon)

Mali Gramoz ndodhet në kufirin greko-shqiptar dhe është mali më i veriut i malit Pindus në territorin grek. Ndoshta është identike me malin Verketissin, të cilin Pausanias e përmend në shekullin e 2 pas Krishtit. Emri Gramoz është më i vonë dhe vjen (si vendbanim e toponim si homonim i fjalës "vijim") Maja më e lartë e saj, Çuka Pecit (2,523 m) me fjalen "Pec" në gjuhën shqipe kuptojmë majë e hollë "pec- spec, spicë" - [Pec = ok/llai] dru (shkop) i holluar në të dy majat "ok" kokët e saja.

Emri Pindos ndryshe i quajtur me nofkën "fundi i botës" "E mbi Re" karakterizohet nga fjalët para-helenike dhe është emërtim pelasgjik.- E sigurisht aty kemi emërtimin: Epire; i epërt, vende të nalta të sipërme - s'iperore, asnjë llojë lidhje me fjalën greke, ípeiros.

Ref: philologus.gr Ἱστορία > Ἀρχαία ἑλληνικὴ ἱστορία (2.000 π.Χ. - 31 π.Χ.) > ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΠΙΝΔΟΣ