Etimologji - Gjuha Shqipe “muze” në Muzeumet Tona (EXCLUZIVE)

AΓPIC ET XAIPE

Kjo është një pllakade varri e cila mban një mbishkrim të lashtë të gdhëndur në të, gjendet në muzeun arkeologjik të Vlorës. Personi që fotografoi këtë mbishkrim është porositur nga personeli “miqësisht” të mos e publikojë këtë foto në rrjetet sociale (fb) etj. Dhe se ky mbishkrim i takon gjuhës greke.

Ashtu si gjithmonë me kriter e pakriter, me fakte dhe pa fakte jemi mësuar tashmë të dëgjojme se gjithçka zbuluar fakte e artifakte të lashta arkeologjike të gjendura në tokën tonë amë–autoktone–shqiptare këto shkrime e mbishkrime i takojnë gjuhës - greke, fut këtu dhe pseudo-arkeologë - …
Mundemi të themi e të përcaktojmë periudhat-kohore, perandoritë nga më të hershmet krijuar ndër shekuj, kohën e sundimit të tyre, por kurrsesi nuk mundet të pranohet se gjithë shkrimet dhe mbishkrimet në të gjithë Mesdheun dhe me gjerë i përkasin vetëm një gjuhe, asaj të sajuarës kishtare; latino – greke, e aq më keq të tjera gjuhë.

Në rast se do ishte kështu, shumë bukur asgjë e keqe, madje do ishte një mrekulli do mundeshim të njihnim dhe të lexonim gjithë pasurinë e shkruar lënë trashgimi kulturë e të parëve tanë!
E ndërkohë janë me mijëra shkrime në vazo, gurë-stela, qeramikë, monedha, lapidarë, statuja, etj, që presin me qindra vjet të dëshifrohen apo të lexohen, sigurisht nga trashëgimtarët e gjuhës më të vjetër të krijuar – kjo është ndoshta ajo që së pashmangshmes përpiqen ti shmangen së koti prej kohësh madje për më shumë se 2000 vjetësh.

E Vërteta është Dritë e Drita është Jetë!

Në rast se kërkojmë të dhëna në internet mbi këtë pllakë dhe mbishkrim, pasuri e muzeumit arkeologjik të Vlorës, çuditërisht nuk gjen asgjë të shkruar për të, ndërkohë është detyrë e tyre ta dokumentojnë dhe ta bëjnë publike atë në medja të shkruara, vizive, internet, simpoziume, universitete etj.

Le të shohim tashmë këtë pllakë dhe çfarë shkruhet aty?

Në plan të parë shohim të shkruar:

AΓPIC ET XAIPE
Ka dy mundësi leximi për ti dhënë kuptimin e duhur, pasi në këtë mbishkrim paksa problematike qëndron vetëm gërma “Γ” e cila lexohet si “P” në rastin e gërmave të alfabetit pellazg, etrusk etj, ndërsa në të mëvonshmen gjuhë “greke” ajo lexohet “Γ = G” gjë e cila është krejt e pa mundur të qëndrojë pasi shkrimi nuk i përket alfabetit greek.
E sigurt është se dimë që kemi të bëjmë me pllakade varri, shkrimi i perket të “shkuarit, të larguarit” nga kjo jetë pra i dedikohet atij, veç kësaj nuk është rasti i vetëm që gjejmë fjalën “XAIPE” të shkruar mbi pllaka varresh ashtu fiks si tek varri i një fëmije gjetur në Apolloni të Fierit e në plot vënde të tjera.

Ne shqiptarët ngushëllimin më tradicional në rastet e fatkeqësisë kur dikush “humbet” largohet nga kjo jetë kemi shprehjen: “U PREHT’ NE PAQE”
Eshtë pikërisht kjo shprehje e vjetër tepër domethënëse e cila gjendet e shkruar edhe në këtë pllakë – tek kryet e varrit.
Lexoheni edhe njëherë duke patur parasysh se gërma “C” tek fjala “AΓPIC” është fundore dhe si e tillë ajo lexohet “S” dhe jo “K”

AΓPIC  —➢APRIS
ET  ——➢ET
XAIPE —➢ HAIRE

Në shqipen e sotme këto fjalë marrin kuptimin e plotë të shprehjes ngushëlluese në kësi lloj rastesh:
APRIS ET HAIRE = A PRES ET HAIRE – U PREHTE NE PAQE. { A’ Prehet Hair)

Në gjuhen angleze “PRIC” do të thotë çmim – vlerë, pra është vlera ndjesia që shprehim e japim ngushëllime për “NDER” të tij.
Në gjuhën greke, Τιμή = Nder
Dhe e njëjta fjalë Tιμή = Vlerë (çmim).
Fjala shqipe; “PREHET” ka afërsisht kuptimin e pritjes – prehjes Qetësisë në hajre, pa harruar shprehjen shqiptare aq shumë të përdorshme nga nënat tona;
Bëfsh Hair’ o Bir!

Mili Butka    Korçë më 2016-04-07